De term vruchtgebruik roept regelmatig vragen op. Wat is het nu concreet? Waarop heb je recht als vruchtgebruiker en wat moet/mag je daarmee doen?
Een veelvoorkomende situatie:
een gezin met kinderen, waarvan één van de ouders komt te overlijden. Er is geen huwelijkscontract. Gevolg: kinderen worden blote eigenaar(s) en de langstlevende ouder wordt vruchtgebruiker van de helft van de nalatenschap (andere helft is nog van de levende partner).
Maar wat betekent dit nu in de praktijk ?
“vrucht-gebruik”
- vrucht: u hebt recht op de opbrengst van de goederen die reeds toebehoren aan anderen
- gebruik: u mag blijven gebruik maken (als een goed huisvader) van de goederen die reeds eigendom zijn van de anderen maw … u mag in de woning blijven wonen, u mag met de auto blijven rijden, … Dit is enkel mogelijk met onroerende goederen én met materiële roerende goederen
Concreet:
- De kinderen zijn (gedeeltelijk) eigenaar, maar worden hierin beperkt doordat ze de goederen niet mogen gebruiken / er niet mogen van genieten
- Als langstlevende ouder moet je in dit geval wel zorgen dat alles onderhouden is/blijft zodat de kinderen als blote eigenaar(s) bij het aflopen van het vruchtgebruik de goederen terug krijgen in goede staat
- Je kan als vruchtgebruiker niets verkopen zonder toestemming van de blote eigenaars en omgekeerd is dit ook niet mogelijk
Wat kunnen de kinderen opeisen ?
- de gezinswoning en de huisraad zijn “heilig” en kunnen dus NOOIT opgeëist worden door de kinderen.
- alle andere goederen zijn niet beschermd en dus kan de waarde van de blote eigendom opgeëist worden door de kinderen.
Hoeveel is mijn vruchtgebruik nu waard?
er zijn 2 soorten waardebepalingen:
- voor de erfbelasting: tabel Vlaamse Belastingdienst op basis van leeftijd van de langstlevende echtgenoot
- voor de effectieve verdeling: hier worden diverse tabellen gehanteerd waarbij de leeftijd én geslacht van de langstlevende een rol spelen (bv. tafel Schryvers)
Doorgaans is het vruchtgebruik in deze tabellen lager dan de tabel die de Vlaamse Belastingdienst hanteert.
Besluit:
Het vruchtgebruik is dus een soort ‘recht’ die je krijgt om te genieten van een zaak (bv. huis), zonder daar (volledig) eigenaar van te zijn.
Indien u nog meer vragen heeft over het vruchtgebruik, aarzel dan niet om ons te contacteren.
Tot binnenkort,
Bob Staes Bosta Consult